Македонско револуционерно национално ослободително движење (1893-1912)

На 23.X/4.XI 1893 година во Солун била формирана Македонската револуционерна организација.Нејзини основачи се Дамјан Груев,Иван Хаџи Николов,Петар Поп Арсов,Христо Татарчев,Андон Димитров и Христо Батанџиев.МРО,според својата програма,се залага за извојување политичка автономија на Македонија во рамките на Османлиската Империја.Тоа требало да претставува преодна етапа кон идна независност.За таа цел МРО го подготвувала населението за востание.

МРО се раководела според устави и правилници.Во нејзиниот развој доаѓало до промени на името.Така,во 1896 год. била преименувана во Тајна македоно-одринска револуционерна организација (ТМОРО),а во 1905г. во Внатрешна македоно-одринска револуционерна организација(ВМОРО).Во уставот од 1986г.е потенцирано дека член на ТМОРО може да биде секој Македонец и Одринец.Исто така организацијата потенцирала дека ќе се бори против шовинистичките пропаганди и националните расправии,кои го кинат и обессилуваат македонското и одринското население.

На Солунскиот јануарски конгрес од 1903год.била донесена одлука за востание во Македонија.Во Мај 1903год.на Смилевскиот конгрес била донесена одлука за востание на Битолскиот револуционерен округ.Тогаш бил избран Главен штаб на востанието во Битолскиот округ.Во него влегле:Дамјан Груев,Борис Сарафов и Анастас Лозанчев.ГШ одлучил Востанието да започне на празникот Св.Илија,ноќта 2 кон 3 август.На Смилевскиот конгрес,исто така,бил изработен Востанички дисциплински устав.